Çanakkale’nin Eşsiz Lezzetleri… MUTLAKA TADIN…

YENİCE… Çanakkale’nin denizden uzak diğer ilçelerinde olduğu gibi, Yenicede de buğday ve süt ürünleri, yemeklerinin ana kaynağıdır. Keşkek Yenicede de özellikle düğünlerin ana yemeğidir. Köylerde taş fırınlarda yapılan köy ekmekleri oldukça lezzetlidir. Mandıralarda yapılanların yanı sıra köylerde geleneksel yöntemlerle yapılan Keçi Peyniri mutfağın en önemli yiyecekleri arasındadır. Salçalık biber üretimi birçok köyde geçim kaynağı olmuştur. Yöre halkı tarafından yapılan yemeklik ve kahvaltılık salçalar oldukça lezzetlidir.

LAPSEKİ… Bahar Pilavı, Lapseki mutfağının iddialı yemeklerdendir. Özellikle Hıdrellezde oğlak etiyle yapılan bu pilav yörede yaşayan herkes tarafından bilinen ve sevilen bir lezzettir. Ayrıca Peynir Helvası, Çanakkale’nin diğer bölgelerinde olduğu gibi,bu yörede de yapılan bir tatlıdır. Lapseki’de soğanlı ve ıspanaklı şeklinde yapılan Sini basması, kabaklı börek, sütlü göce ile yapılan tumbi, sütlü göce ve tavukla yapılan mantı, kuşburnu kurabiyesi ve ot yemekleri dikkat çeken diğer yöresel yemeklerdir.

GÖKÇEADA… Gökçeada mutfağı geleneksel yaşam biçiminin bir yansıması olarak Türk ve Rum mutfaklarının karışımını yansıtarak doğal, yalın ve özgün tatlar içermektedir. Adanın verimli topraklarında doğal yollarla üretilen zeytinyağı, kendi bağlarında yetişen üzümlerden yapılan şaraplar, balık, adanın otlaklarında yetişen hayvanlardan elde edilen et, meyve, sebze, bakliyatlar, keçi ve koyun peyniri, köy ekmeği ve organik baldan oluşur. Özellikle peynir, ekmek, zeytinyağı ve şarap kullanımı yörede bir ritüel olarak algılanır. Kırlarda yaz kış rahatça dolaşarak kekik ve yabani otlarla beslenen kuzu ve oğlak etinden, dönemsel yeşillikler, sebze ve bakliyatlarla yapılan kuzu haşlama ve kapama yemekleri meşhurdur. Bahar aylarında adanın zengin otlaklarında yetişen oğlak ve kuzulardan adaya özgü yöntemlerle pişirilen oğlak ya da kuzu fırın adanın sunduğu önemli tatlardan birisidir. Balık, adalıların yemek kültüründe büyük yer kaplar. İşi o kadar ileri götürmüşlerdir ki, bamyayla Sarpa balığı pişirip, balığın tadını koruyacak kadar mahirdirler. Gökçeada denildiğinde akla ilk gelen deniz ürünleridir. Balık hiçbir zaman baharat ve soslarla servis edilmez. Mevsimlik otlarla misafirlere sunulur. Zeytinyağlı ahtapot-yahnisi, ıspanaklı kalamar, fırında patatesli balık, sarımsak, limon, kekikli denizkestanesi ve karides salatası, zeytinyağında pişirilen kılıç balığı adanın başlıca lezzetlerindendir. Ayrıca organik sertifikalı bağlardan toplanan üzümlerden yapılan ada şaraplarının ünü dünyaya yayılmaktadır. Adanın domates ve karadut reçelleri de meşhurdur. Keçi peyniriyle yapılan hamur işi cicirya, vişiada ve ayrılmaz parçası efibadem kurabiyesi ziyaretçilerin tatmadan adadan ayrılmamaları gereken lezzetlerinden. Adanın meşhur dibek kahvesi, karadut dondurması ve sakızlı muhallebisi de tadılması gerekenlerden. Ayrıca ziyaretçiler ayrılırken de adaya özgü organik ürünleri hediye olarak götürme şansına sahipler.

GELİBOLU… Gelibolu, deniz ürünleri özellikle sardalyesi ile ünlüdür. Sardalye kebabı, tuzlu sardalye, sardalye konservesi çeşitleri gibi, sardalyenin çok çeşitli kullanımı söz konusudur. Peynir helvası, Gelibolu lokumu, Mevlevi tatlısı, Süt tarhanası, simit lokumu, tavuklu mantı, akıtma, lakerda ve balık çorbası Gelibolu’da tadılabilecek yemeklerdendir. Gelibolu'nun en meşhur yemeği olan sardalye kebabı yörede Boklu Kebap olarak adlandırılmaktadır. Böyle adlandırılmasının nedeni temizlenmeden pişirilmesidir. Sardalye balığı hiç temizlenmeden, denizden çıktığı gibi, kömür ateşinde pişirilir. Balığın içi yeme sırasında temizlenir.

EZİNE… Peynir kahvaltıların vazgeçilmezi ve pek çok insan için süt ürünlerinin en değerlilerindendir. Çeşitler, peynirin yapılmasında kullanılan sütün farklılığına, üretim sürecine ve bekletilmesi gibi faktörlere bağlı olarak oluşmaktadır. Ezine peynirini bu kadar ünlü ve farklı yapan sütün elde edildiği hayvanların bulunduğu bölge, beslenmesi, üretim süreci ve bekletilme süresidir. Ezine peyniri, kendine has tadı ve kokusuyla Ezine’ye gelen ziyaretçilerin almadan geçemeyecekleri ürünlerdendir.

ECEABAT… Eceabat mutfağı Çanakkalenin yöresel mutfağı ile benzer özellikler taşımaktadır. Peynirli patlıcan, katmer, simit lokumu, çörek ekmeği, pirehu, tarhanalı patlıcan, peynir helvası mafiş Eceabat’ın yöresel yemekleri arasındadır.

ÇAN… Çanakkale yemek kültürünün lezzetlerini Çan mutfağında da görmekteyiz. Özellikle muhacir köylerindeki mutfak kültürü, yörede sıklıkla karşılaşılan lezzetleri oluşturmaktadır. Etli-sütlü Çorbası ve değişik sebze ve meyve turşuları ilçenin bilinen tatlarıdır. Özellikle yörede yetişen olgunlaşmamış ahlatdan fıçılarda yapılan Ahlat Turşusu meşhurdur.

BOZCAADA… Tarih boyunca farklı kültürlere ev sahipliği yapmış olmasının etkisi mutfağına da yansımıştır. Ada mutfağında deniz ürünleri, zeytinyağlılar ve üzümün tartışılmaz yeri vardır. Rum ve Türk mutfakları harmanlanmış haliyle hala etkisini sürdürmektedir. Ada mutfağından birkaç örnek; Asma yaprağında sardalye, domates reçeli, ısırgan çullaması sayılabilir.

BİGA… Biga, birçok farklı kültürün bir arada yaşadığı yörenin farklı yaşam biçimleri de mutfak kültürüne yansımıştır. Özellikle buğday, baklagiller ve etin yaygın kullanımı söz konusudur. Gödek, keşkek, kaçamak, rugatnik, halpama, şipsi, peynir tatlısı, kürze, haluj ve selame yöredeki Çerkez ve Pomak kültürünü de yansıtan yemeklerdendir. Biga Köftesi Biga’nın lezzetli etlerinin kullanılmasıyla yapılan Biga köftesi çok lezzetlidir. Köfteci dükkanları, gün içerisinde bu lezzeti yakalamak isteyenlerce dolup taşmaktadır. Köftenin yanında servis edilen Biga yoğurdu ve ayranı bu lezzeti pekiştirmektedir. Biga’da meşhur köfteyi tatmanız önerilir. Biga Peynir Tatlısı Tuzsuz peynirden yapılan ve Biga’da birkaç firma tarafından üretilerek Türkiye’ye ve yurtdışına pazarlanan Peynir Tatlısı Biga’ya özgü bir lezzet olup hazır paketler halinde satıldığından, evlerde de pişirilebilmektedir.

BAYRAMİÇ... Bayramiç Kazdağı eteklerinde zengin topraklara sahip olduğundan sebze, meyve ve diğer tarımsal üretim açısından çok şanslıdır. Yörede Çanakkale’nin diğer bölgelerinde olduğu gibi keşkek, ot yemekleri ve süt ürünleri yoğun olarak tüketilmektedir. Patlıcanları ince ince ve halka halka dilimleyip tuzlu suda bekletilir. Daha sonra patlıcanların suyu alınıp, peynirli maydanozlu harçtan iki dilimin arasına koyulup kenarlarını yumurta beyazıyla yapıştırılır. İçine peynir konulmuş patlıcanlar kızgın yağda iyice kızartılır. Patlıcanlarının içlerinin de pişmesini isterseniz ince dilimler yapabilirsiniz. İsteyenler, kızaran patlıcanları 10-15 dakika kadar 180 derece fırında pişirebilir. Bayramiç Helvası Türkiye’nin en lezzetli tahin helvasının Bayramiç’te yapıldığı söylenir ve bu lezzetin kaynağı olarak da yörede yetişen susamların kalitesi gösterilir. Kış aylarının vazgeçilmez tatlısının geçmişi, 1800’ lü yıllara uzanmaktadır. Bayramiç Tahin Helvası yurt içinde ve yurtdışında kendisine önemli bir pazar edinmiştir.

AYVACIK... Yörede yemekler daha fazla et ve hamur işleri ağırlıklıdır. Nohut ekmeği (lokum), kuş otu Gözlemesi, gödek(pişi), yumurta lokması(kuru lokma), kapaçma börek, kartala, çullama(çırpmalı), bakla keşkeği, tarhana ve kuskus yörede tüketilen hamur işlerindendir. Sütlü göce, çiğ üstü, ağız ise süt ürünlerindendir. Sebze ve ot yemekleri içinde bakla kavurması, kuş otu kavurması ve kazayağı kavurması, daha çok kutlamalar ve törenler için hazırlanan tatlılara da basma helva (dünür helvası), höşmerim tatlısı, kavurma helva ve kalburdan çekme örnek verilebilir. Basma Helva (Dünür Helvası) Bir tencerenin içine yarım kilo zeytinyağı ve 1 kg su eklenir ve kaynatılır. Alabildiği kadar un eklenir. Hamur haline gelince kalburdan geçirilir. Daha sonra tavada kavrulur ve büyük bir tepsiye dökülerek ayrı bir kapta su ve şekerle hazırlanan şerbet üzerine dökülür.

Çanakkale ve deniz. Hal böyle olunca bir deniz şehri olan Çanakkale’de balığın da ayrı bir yeri vardır. Kıyı boyunca sıralanmış balık lokantalarında balığın her türlüsünü yiyebilirsiniz. Sardalya, istavrit, zargana, kocagöz, kolyoz, çinekop, lüfer, uskumru, karagöz, kupa, izmarit en çok avlanan ve tüketilen balık türleridir.

ÇANAKKALE… Tatlı seviyorsanız da mutlaka Çanakkale’nin meşhur peynir helvasını denemelisiniz. Hatta şehirden ayrılırken yanınıza sevdiklerinize götürmek için Çanakkale’nin en ünlü ve özgün tatlı peynir helvasından alın. Taze tuzsuz peynir, irmik ve şeker karışımından yapılan yöreye özgü bu tatlıyı çarşı caddesinde pek çok dükkanda bulabilirisiniz. Daha uzun süre dayanmasını istiyorsanız da fırınlanmış olanı sormayı ihmal etmeyin.