KİTAP SEVGİSİ NEREDEN GELİR?

Kitaplar benim için vazgeçilmezdir. Peki ya sizin ve çocuğunuz için?

Okumak, incelemek ve kitaplardan alabildiğim ne varsa herkesle paylaşabilmek… Zaman zaman başka şeylere yaptığım harcamalar için gerekli mi diye düşünsem de, kitaplara yaptığım yatırım için hiçbir zaman düşünmedim… Gücüm yettiğince bazen bir kitap aldım, bazen çok daha fazla… Evimizde bir odayı kocaman bir kitaplık yaparken duyduğum heyecan, oğluma hamileyken ona ilk aldığım şeyler arasında çeşit çeşit bebek kitaplarının olması, standartların dışında bir bebek kitaplığı yaptırmam, her fırsatta kitap almak istemem, buna ek olarak bazı dergileri düzenli takip etmem “Bu da benim mirasım.” dedirtiyor bana zaman zaman… Kitaplığımdaki kitapların çoğunluğu resimli kitaplar… Belki okul öncesi öğretmeni olmamdan kaynaklı bir ilgi bu… Ama unutmayın, resimli kitaplar sadece çocuklar için değil, herkes içindir… Yeni çıkanları, farklı alanları, farklı yayınları, farklı kitap türlerini hep takip ediyor, notlar alıyor, sosyal medya hesaplarımda uzun uzun kitap önerileri paylaşıyorum… Burada yeri gelmişken sosyal medyadaki kitap paylaşımları için de şöyle bir gözlemim var: Kendimi, oğlumun fotoğrafını paylaştığımda yüzlerce beğeni gelirken, kitap paylaşımlarım ne gariptir ki, 15-20 beğeni ile sınırlı kalıyor… Sonra diyoruz ki,  “Hiç kitap okumuyor.”, “Alıyoruz ama öyle duruyor.” Kitap sevgisi yaratmak, çocukta okuma isteği uyandırmak anne-babaların desteği olmadan mümkün değildir. Çocuğunuza bebekliğinden itibaren her gün kitap okumak için zaman ayırmak çok değerli ve güçlü bir çabadır. Uyku öncesi ya da gün içinde herhangi bir zaman dilimi, hiç fark etmez. 3 yaş ya da 10 yaş, hiç fark etmez. Düzenli bir kitap okuma rutini oluşturmak ve ona etkili bir sesli okuma yapmak her yaş için gerekli ve de kıymetlidir.

Nedir bu kitap? Okuma alışkanlığı nedir?

Dünya üzerinde insanlardan başka okuyabilen başka bir varlık yoktur. Okuma alışkanlığı, okuma işini zevkle, isteyerek, severek yapmaktır. Okumaktan mutluluk duymaktır. Okuma alışkanlığı kazanmış bir insan, okuyamadığı zaman rahatsızlık, eksiklik hisseder. Okuma elbette ki faydalı, güzel bir alışkanlık. Okuma alışkanlığı genellikle küçük yaşlarda aile ortamında kazanılır. Ailede anne veya babanın kitap okuması, çocuklar için olumlu bir örnek oluşturur. Bu sayede çocuklarda kitaba karşı ilgi başlar. Aileden sonra kitap sevgisi ve okuma alışkanlığı konusunda en etkili yer okul, en etkili kişi öğretmendir. Evde ve okulda zaman zaman kitaplar hakkında konuşmalar yapılmalı, yeni çıkan kitaplar takip edilmeli, okunmuş kitaplar üzerine ailede, sınıfta görüşler alınmalıdır.

Ara sıra kütüphanelerin ve kitapçıların gezilmesi de önerilerim arasında yer alıyor. Sadece market veya mağaza gezmesi yapmak yerine; kütüphaneleri, kitapçıları gezmek de harika olur, farklı olur, ilgi çekici olur… Zamanın kıymetini hepimiz biliyoruz. Geçen, harcanan hiçbir an asla geri gelmiyor. Hoyratça harcadığımız, geri getiremeyeceğimiz zamanımızın bir kısmını da kitaplarla geçirebilmek ne güzel olur…

En kolay ve etkili öğrenme yollarından biridir okumak. Günümüzde gelişmişliğin, kalkınmışlığın ölçütlerinden biridir. Bir ülkede bir yıl içinde ne kadar kitap basıldığı ve satıldığı bir gelişmişlik ölçütüdür. Gelişmiş ülkelerde okumak bir yaşam biçimine dönüşmüştür. Gelişmiş ülke insanları için okumak adeta yemek, içmek gibi yaşamın vazgeçilmezlerinden biridir. Peki bir insan neden okumaz? Bunun en önemli sebeplerinden biri, ailede okuyanın olmamasıdır. Ailenin okuma sevgisi aşılayamamış olmasıdır. Bir başka sebep, kas gücünü, kaba kuvveti beyin gücünden üstün görmektir; halen daha bilginin güç olduğunu fark edemeyenler inatla okumamaktadır.

Kitap, genel anlamda çocukların bilişsel, duygusal, ruhsal ve ahlaki açıdan gelişmesini sağlayan en önemli araçtır. Bunun yanında, çocuğun dil becerilerinin önemli ölçüde gelişim göstermesine katkıda bulunur. Çocuklar kitaplar sayesinde düşünmeyi, etrafında olan şeyleri sorgulamayı öğrenir ve bu sayede de olayları anlamlandırmaya başlar.

Tatile, pikniğe giderken çantanıza kitap almanız ve gittiğiniz yerde telefonunuz yerine kitabınızla göz göze olmanız, evde okuma saatleri yapmanız ve çocuğunuza rol model olmanız, okuduğunuz kitapları eşinizle dostunuzla paylaşmanız, kitap alışverişlerinizi çocuğunuzla yapmanız, bir kitap üzerine sohbet etmeniz, yazarından, çizerinden, yayınevinden, yolculuğundan bahsetmeniz kitap sevgisi için bir yol haritası olabilir. Yine bir kitabın uyarlaması olan bir filmi izleyip, kitaptaki detaylardan bahsetmeniz, hediye olarak kitapları seçmeniz ve birlikte paketlemeniz ve tabi ki de evinizde mutlaka bir küçük de olsa bir kitaplık oluşturmanız, kütüphanelere, kitapçılara gitmeniz kitap sevgisi için harika adımlardır…

Prof. Dr. Selçuk Şirin’in şu ifadeleri ile bu haftaki yazımı sonlandırmak istiyorum:

“Evlerinde çocuklarına kitap okuyanların oranı yüzde 20’leri geçmiyor. Yani her 5 ebeveynden yalnızca biri çocuğuna kitap okuyor! Bunun bir nedeni, zihinsel gelişim için kitap okumanın önemi konusunda bilgi eksikliği. Bir diğeri nedeni ise evlerdeki kitap eksikliği. Malum, biz çok okuyan bir ülke değiliz. Türkiye de çocuk yetişen evlerin çoğunda kitaplık yok, mahallelerin çoğunda kütüphane yok. Okul öncesi eğitime katılmayan çocuklar ekrana mahkum! Özetle, evde ve okulda kitap olmadan çocuklarını eğiten bir ülkeyiz.”

İşte bundandır ki, kitaplar candır, kitaplarla kalın!

Ebru MUTLU ÖZDAMAR

Okul Öncesi Eğitimcisi