SOKAKTA OYNAYAN ÇOCUK

Merhaba sevgili okurlar…

Bu konuya neden yer verdiğimden bahsetmek istiyorum öncelikle…

Oğlum Uras 1. sınıfa başladı bu sene. Çanakkale köylerinden birinde yaşadığımız için de buradaki köy okuluna başlamasına karar verdik. Evimize araçla beş dakika mesafede okulu. İlk başlarda araçla bıraktık, öğle yemeğine eve aldık, geri götürdük, 14.30’da tekrar aldık. Bu şekilde başladı. Sonra taşımalı sistemle gelen öğrencilerle birlikte öğle yemeklerini okulda yemeye başladı. Sonra da mahalleden arkadaşları ile kendisi yürüyerek okula gidip gelmeye başladı… Bazen de tek başına…

Okuldan sonra okul bahçesinde biraz daha oynuyor, sonra eve geliyor, ödevlerini yapıyor. Hemen sokağa fırlıyor. “Anne ben mahalleye çıkıyorum.” cümlesi artık günlük rutinlerimizden. Oynamayı bilmediği futbolu oynamaya, sokak hayvanlarından korkmamaya, taşla, toprakla, kömür çuvallarıyla oynayıp kapkara eve gelmeye, hava kararırken pencereden “Uraaass!” diye bağırtmaya, bisikletle kendince gezmeye, gelip geçen arabalardan kendini korumaya, üşüdüğünde gelip hırkasını almaya, çitlerin üstünden atlamaya, aşağı mahalle – yukarı mahalle derken koşturup durmaya başladı… Ve biz güvenle takip ettik bu süreci. Köyde yaşamanın bir avantajı olarak görüyoruz bu durumu… Çok da memnunuz… Gelişimini keyifle izliyoruz… Tıpkı bizim çocukluğumuz gibi…

İşte bu yazımda kısaca sokağın kazandırdıklarını konuşalım istedim bu vesileyle…

Sokak, çocukları eğlendirerek, sosyal gelişimlerini destekliyor. Bu oyunlar, çocukların hayal güçlerini kullanarak yaratıcı ve eğlenceli senaryolar oluşturmalarına olanak sağlıyor. Aynı zamanda, çocukların bir arada oynayarak paylaşma, iş birliği yapma, problem çözme ve iletişim kurma gibi sosyal becerilerini geliştirmelerine yardımcı oluyor. Çocukların hareketliliklerini artırarak fiziksel sağlıklarına da katkıda bulunuyor. Benliklerini oluşturmak, birey olduklarını hissettirmek ve kararlarını aktarabilecekleri en güzel yer sokaktır. Bu nedenle, sokak oyunlarına olan ilgiyi canlı tutmak ve çocukların katılımını teşvik etmek çok önemlidir.

Sokak oyunlarının bir diğer önemli özelliği, çocukların bağımsızlıklarını ve özgüvenlerini geliştirmelerine yardımcı olmasıdır. Bu oyunlar, özgürce karar verme, risk alma ve başkalarına önderlik etme becerilerinin öğrenilmesine katkıda bulunur. Ayrıca, sokak oyunları başka kültürleri kendi kültürleriyle karşılaştırmalarını ve farklılıkları kabul etmeyi öğrenmelerini sağlar.

Modernleşmenin ve endüstrileşmenin negatif etkileri en çok sokaklarda kendini hissettirmektedir. Unutmamak gerekir ki, sokak çocuk için en doğal oyun alanıdır. Peki köylerin dışında şehir merkezlerinde sokakları çocuklar için yaşanabilir mekânlar haline getirmek için ne yapmak gerekir? Öncelikli olarak güvenlik ve trafik sorunu çözülmelidir. Bunun nasıl olması gerektiğine ilişkin ciddi bir çalışma yapılması gerekmektedir. Sokaklarda ve parklarda oyun alanları, koşma, spor yapma, toplu oyunlar gibi pek çok olanağa sahip özelleşmiş alanlar yapılmalı, sayıları arttırılmalıdır. Bisiklet ve yürüyüş yolları yanında bekleme ve dinlenme yerleri gibi özel mekanlar da düşünülmelidir.

Günümüzde çocukların, bir günün ortalama olarak yalnızca otuz dakikasını dışarıda geçirdiğini biliyor muydunuz? Ya da aynı çocukların, günde ortalama yedi saatini elektronik aletler karşısında geçirdiğini biliyor muydunuz? İstatistiklerin ortaya koyduğu bu gerçek yadsınamaz. Günümüz çocukları hareketli açık hava oyunlarını, sağlıkları ve genel iyilik halleri açısından ciddi sonuçları olan daha hareketsiz bir yaşam tarzı ile değiş tokuş etmiş durumdalar.

Biz ebeveynler çocuklarımızın çok yönlü, bağımsız ve şefkatli bireyler olmasının yanı sıra fiziksel olarak sağlıklı olmasını istediğimiz konusunda hemfikiriz. Peki ya bu nitelikleri çocuklara aşılamanın en iyi yolunun onları dışarıda daha fazla zaman geçirmeye teşvik etmek olduğunu biliyor muyuz? Çocukları dışarıda ve dijital cihazlardan uzakta daha fazla zaman geçirmeye teşvik etmek; yalnızca bedensel iyi olma haline yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda duygusal ve entelektüel refahını geliştirmelerine de yardımcı olur.

Çocuk gelişiminde açık havada oyun oynamanın faydaları hem erken çocukluk döneminde, hem de ilkokul çağında çok geniş kapsamdadır. Neden? Çünkü dışarıda oynamak çocuğun kilosunu, fiziksel gücünü ve hastalıkla mücadele etme gücünü doğrudan etkiler. Sadece bu da değil, erken yaşlarda dışarıda çok fazla aktif zaman geçiren çocuklar genellikle yaş aldıkça daha aktif olmaya devam ederler. Küçük çocukları açık havada oynamaya teşvik etmek, aktif bir yetişkin yaşam tarzını sürdürme konusunda sağlıklı bir tutum geliştirmeye yardımcı olur.

Özetle, dışarıda olmak iyidir… Çocuklar için de, biz yetişkinler için de…

Ebru Mutlu Özdamar                                                                Okul Öncesi Eğitimcisi